Özgül Fobi ve Sosyal Fobi
Özgül fobi nedir?
Özgül fobi güçlü ve inatçı bir şekilde bir nesne ya da durumdan korkmadır. Bu tür bireyler zarar görmekten korkarlar. Örneğin bir köpek tarafından ısırılmak, asansörde kalmak gibi.
Özgül fobinin yaşam boyu görülme olasılığı % 11’dir ve kadınlarda erkeklere kıyasla daha fazladır. En sık görülen özgül fobiler sırasıyla hayvanlar, yükseklik, hastalık, yaralanma ve ölüm korkularıdır.
Özgül fobisi olanlarda diğer anksiyete bozuklukları, madde kullanım bozuklukları ve duygudurum bozuklukları da görülebilmektedir.
Özgül fobinin nedenleri nedir?
Özgül fobi gelişimi bir nesne ya da durum ile korkunun veya paniğin eşleşmesi sonucu oluşur. Belirli bir olay (örn. araba kullanma), duygusal bir durumla (kaza) eşleşir ve sonrasında fobi oluşur. Kişi araba kullanamaz duruma gelir.
Özgül fobilerin genetik yanı bulunmaktadır. Aile içinde aktarılma gösterebilir. Çalışmalar, etkilenen hastaların birinci derece akrabalarında da özgül fobinin bulunduğunu göstermektedir.
Özgül fobinin tanısı neye bağlıdır?
Bir nesne ya da durumun varlığı ile başlayan mantıksız, belirgin ve sürekli korku
Kişi korkusunun aşırı ya da anlamsız olduğunu bilir.
Fobik durum veya nesnelerden kaçınma
Kaçınma kişinin günlük işlerini etkiler.
Sosyal fobi nedir?
Utanmanın olabileceği ortamlardan güçlü bir şekilde korkmadır. Örneğin toplu içinde konuşmak, ortak tuvaletleri kullanmak, özel biri ile konuşurken aşağılanma korkusu gibi. Genelleşmiş sosyal fobi yıpratıcı bir durumdur. Sosyal fobinin yaşam boyu görüğlme sıklığı % 3-%13’tür ve kadınlarda erkeklere oranla daha fazladır.
Sosyal fobi olanlarda diğer anksiyete bozuklukları, duygu durum bozuklukları, madde kullanım bozuklukları ve bulimia gibi bozukluklar da görülebilir.
Sosyal fobinin nedenleri nelerdir?
Panik bozukluktan etkilenmiş bireylerin çocuklarında daha sık rastlanır. Bu da hastalığın genetik yanının olduğunu göstermektedir. Ayrıca sosyal fobik bireylerin ebeveynlerinin kendilerine karşı fazla koruyucu, daha çok reddedici ve daha az gözeten kişiler olduklarını gözlemlemekteyiz.
Sosyal fobinin tanısı neye bağlıdır?
- Sosyal ortamda belirgin korku
- Korkulan ortamla karşılaşma panik nöbete yol açar
- Kişi korkusunun aşırı ya da mantıksız olduğunu bilir
- Korkulan sosyal ortamdan kaçınma
- Kaçınma kişinin günlük yaşantısını etkiler.